Tình trạng sốc phản vệ là gì? Có phải sốc phản vệ giống sốc
bình thường như mọi người vấn nghĩ. Và vì sao sốc phản vệ lại gây ra tử vong .
Cùng đi tìm câu giải đáp cho thắc mắc của tình trạng này. Theo các chuyên gia
thì tình trạng sốc phản vệ khác xa so với tình trạng sốc bình thường. Sốc phản
vệ là tình trạng cơ thể của bệnh nhân dị ứng với một loại hoạt chất nào đó có
trong thuốc, thực phẩm, … mà gặp nhiều nhất là tình trạng tiêm thuốc. Có thể xảy
ra trong thời gian sớm nhất có thể là chỉ sau 1-2 phút tình trạng này tác dụng
lên cơ thể người bệnh, hoặc có thể mất hơn một giờ .
Để tránh được tình trạng này, thì bản thân chúng ta phải tự
nhận biết cách phòng tránh, phòng ngừa bằng nhiều cách, trước tiên là bạn phải
tự hiểu và có kiến thức về sốc phản vệ là gì? Sau đây là biểu hiện mà thường gặp
ở người bệnh bị sốc phản vệ.
Biểu hiện của người bị sốc phản vệ
Triệu chứng lâm sàng của sốc phản vệ do thuốc hay các nguyên
nhân khác về cơ bản giống nhau và xảy ra ở tất cả các cơ quan nội tạng trong cơ
thể.
Hệ hô hấp
Bệnh nhân thấy khó thở, ngạt, tím tái, suy hô hấp cấp do co
thắt phế quản gây nghẹt thở. Sốc phản vệ gây phù dây thanh, phù khí quản, co thắt
phế quản có trường hợp phù phổi.
Hệ tim mạch
Sốc phản vệ làm giãn tĩnh mạch, tụt huyết áp, trụy tim mạch
thường xuất hiện sớm do hậu quả của các chất hóa học đưa vào cơ thể. Thiếu oxy
trong máu, giảm thể tích tuần hoàn dẫn đến toan máu và giảm co bóp cơ tim là
giai đoạn nặng của sốc phản vệ.
Hệ thần kinh
Bệnh nhân nhanh chóng bị đau đầu, chóng mặt, chân tay run, nhận
thức lơ mơ, nói lảm nhảm, co giật toàn thân và có thể ngất xỉu hay hôn mê.
Hệ tiêu hóa
Nếu bị sốc phản vệ do thực phẩm hay thuốc qua đường uống gây
nên, bệnh nhân sẽ đau bụng dữ dội, nôn, buồn nôn, ỉa chảy không kiểm soát, thậm
chí chảy máu tiêu hóa.
Da
Da của người bị sốc phản vệ bị mẩn ngứa, nổi mề đay, phù
Quincke (là tình trạng sưng nề xuất hiện nhanh và đột ngột ở cả vùng dưới và
trên bề mặt của da và niêm mạc, chủ yếu xuất hiện ở lưỡi, môi, mắt, quanh miệng,
bàn tay, bàn chân, hầu họng và bộ phận sinh dục).
Mức độ nặng nhẹ của sốc phản vệ phụ thuộc vào mức độ nhạy cảm
của từng cơ thể, số lượng và tốc độ hấp thụ các chất lạ vào cơ thể và phụ thuộc
vào thời gian xử lý điều trị. Những dấu hiệu sớm cần lưu ý: ngứa bàn tay, chân,
tê môi, lưỡi, khó thở, nhịp tim nhanh, cảm giác bồn chồn, hốt hoảng.
Mức độ nặng nhẹ của sốc phản vệ còn tùy thuộc và sự nhạy cảm
, tiếp nhận chất gây sốc tùy bộ phận trên cơ thể, tùy thuộc vào cả số lượng
cũng như tốc độ mà chất gây sốc phản vệ được đưa vào cơ thể bệnh nhân.
Làm gì để phòng tránh bị sốc phản vệ
Sốc phản vệ có thể xảy ra rất sớm hay đôi khi muộn hơn sau một
vài giờ, nhưng khi đã xảy ra sốc phản vệ, diễn tiến sẽ rất nhanh trong vòng 1–2
phút và chuyển sang trạng thái nguy kịch, lúc này rất khó để đảo ngược tình huống.
Vì vậy, bạn hãy lưu ý những điều sau để phòng tránh bị sốc phản vệ:
Nếu bạn có tiền sử dị ứng, hãy trao đổi thật kỹ với bác sĩ
khi được đơn thuốc vì những người như bạn sẽ rất dễ bị dị ứng khi dùng thuốc.
Hãy luôn mang theo bên mình các loại thuốc giải dị ứng.
Khi đang tiêm thuốc, nếu thấy có những cảm giác khác thường
như bồn chồn, hốt hoảng, sợ hãi, tê lưỡi.. hãy nói ngay với bác sĩ để ngừng
tiêm và kịp thời xử lý như sốc phản vệ.
Sau khi tiêm thuốc xong nên ở lại phòng tiêm khoảng 15-30
phút, không nên ra về ngay đề phòng sốc phản vệ xảy ra muộn hơn với tùy cơ địa
từng người.
Sử dụng thuốc hợp lý, an toàn, đúng chỉ định
Khi ăn đồ ăn lạ, nên thử một lượng nhỏ để xét phản ứng của
cơ thể. Chờ sau 24 giờ mới nên ăn lại nếu không thấy hiện tượng gì bất thường.
Với những người có cơ địa dị ứng sẽ rất dễ bị sốc do ăn uống những đồ có chất lạ.
Trong thời gian chờ đợi y bác sĩ cấp cứu hãy thực hiện các thao tác sau:
Đặt người bệnh nằm ở tư thế chân cao hơn đầu.
Nới lỏng quần áo và đắp chăn cho người bệnh.
Nếu người bệnh bị nôn hay chảy máu từ miệng, hãy lật người bệnh
nằm nghiêng để phòng sặc.
Nói chuyện liên tục với bệnh nhân để bệnh nhân giữ được nhịp
thở, tránh rơi vào trạng thái hôn mê.
Nếu bệnh nhân ngưng thở hãy bắt đầu hồi sức tim phổi bằng ép
hơi lồng ngực và hà hơi thổi ngạt cho bệnh nhân.
Kiểm tra xem nguyên nhân gây nên sốc phản vệ là do đâu.
Dù diễn biến sốc phản vệ nhẹ, trung bình hay nặng đều phải
dùng ngay adrenalin cho người bệnh. Tiên lượng tốt hay không phụ thuộc vào việc
sử dụng sớm và đủ liều adrenalin cho người bệnh.
Cấp cứu bệnh nhân bị sốc phản vệ phải được thực hiện ở nơi
có đầy đủ y bác sĩ có chuyên môn và dụng cụ hỗ trợ, hộp thuốc chống sốc. Vì vậy,
hãy ngay lập tức đưa những người có biểu hiện sốc phản vệ đến cơ sở y tế gần nhất
trong thời gian ngắn nhất có thể.
Biển hiện của triệu chứng sôc phản vệ ở người bệnh
4/
5
Oleh
Tynatran